พนักงานหรือเจ้าของกันแน่?
ตั้งแต่สมัยเป็นมนุษย์เงินเดือน จาง อี้หมิงมีทัศนคติการทำงานที่ treat ตัวเองและเพื่อนร่วมงานเสมือนเป็น “เจ้าของกิจการ”
เช่น ถ้ามีโปรเจคท์เร่งด่วนเข้า…แม้จะไม่เกี่ยวข้องกับหน้าที่ความรับผิดชอบหลักของเขาโดยตรง แต่เขาจะขอเข้าไปมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาราวกับว่ามันคือหน้าที่หลักของเค้า พร้อมทำ OT อยู่ถึงดึกดื่น พร้อมเรียนรู้เรื่องใหม่ๆ พร้อมอัพสกิลในเรื่องที่ไม่เก่งเพื่อมาแก้ปัญหานั้นๆ โดยเฉพาะ
เรียกว่าถ้าจะต้องทำงานเกินเงินเดือน…จาง อี้หมิงก็ไม่เกี่ยง
ทิ้งโอกาสบริษัทเทคยักษ์ใหญ่
จาง อี้หมิงมีอุดมการณ์จุดยืนการทำงานที่แน่วแน่ แม้มีโอกาสได้เข้าทำงานที่ Microsoft ในปี 2008 ซึ่งสำหรับหลายคน อาจเป็นที่ชุบตัวอยู่ยาวหลาย 10 ปีได้เลยทีเดียว
แต่เขาเลือกที่จะลาออกในเวลาต่อมา เพราะก่อนหน้านั้นที่อยู่บริษัทเล็ก เขามีโอกาสได้บริหารทีมและเห็นผลลัพธ์โดยตรงจากสิ่งที่คิด แต่เมื่อมาอยู่ Microsoft เขาพบว่าตัวเองเป็นแค่ฟันเฟืองเล็กๆ ขององค์กรระดับโลก เขาไม่สามารถ contribute ความคิดความสามารถตัวเองได้แบบต้นน้ำ-ปลายน้ำเหมือนเดิมได้อีกต่อไป แถมการทำงานยังมี ระดับขั้น (Hierearchy) มากอย่างเหลือเชื่อชนิดที่เขาไม่เคยคิดมาก่อน (อย่างน้อยก็ในออฟฟิศที่จีนแผ่นดินใหญ่)
เมื่อ Microsoft ไม่ตอบโจทย์ เขาตัดสินใจครั้งใหญ่ด้วยการลาออกไป “ก่อตั้งบริษัท” ของตัวเองเป็นครั้งแรก!
ยังไม่พอใจกับผลงานตัวเองอีก
บริษัทแห่งแรกของเขาคือ 99fang.com บริษัทนายหน้าซื้อขายอสังหาริมทรัพย์ที่เกิดขึ้นท่ามกลางการก่อสร้างตึกระฟ้ากันชนิดพลิกโฉมน่านฟ้าทั่วเมืองใหญ่ของจีน บริษัทนี้ไปได้ด้วยดี เขาได้เรียนรู้อะไรมากมายจากการสวมหมวกเป็นเจ้าของกิจการเต็มตัว
แต่มันก็ยังไม่ใช่ประเภทธุรกิจในฝันของเขาจริงๆ เพราะสิ่งที่ต้องการลึกๆ คือโปรดักท์ที่มาเปลี่ยนแปลงชีวิตมวลมหาชนได้ต่างหาก ซึ่งมวลชนในที่นี้ จาง อี้หมิงหมายถึงสเกลระดับโลก
หลังจากนั้น เขาหาคนมาสานต่อธุรกิจและถอนตัวมาสร้างบริษัทแห่งหนึ่งในปี 2012 ที่ต่อมาคือบริษัทแม่ของ TikTok บริษัทนั้นคือ “ByteDance”
เพราะคนติดมือถือ
Steve Job ทำให้คนทั่วโลกเริ่มติดมือถือจากการเปิดตัว iPhone และ Facebook ก็เกิดขึ้นแล้วและกำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว แถมจีนเองมีแอป Baidu (คล้าย Google) ที่ผู้ใช้งานเติบโตก้าวกระโดดเช่นกัน
จาง อี้หมิงนำเทรนด์ที่เกิดขึ้นมาประกอบร่างกันจนมองเห็นโอกาสและได้พัฒนาโปรดักท์สมใจหวังที่มีชื่อว่า Toutiao เป็นแอปข่าวที่ใช้ระบบ AI ในการนำเสนอข่าวสารตามที่เราสนใจ ซึ่งเรียกว่าประสบความสำเร็จอย่างมาก มีผู้ใช้งานในจีนกว่า 10 ล้านคนในเวลารวดเร็ว
จากนั้น นักลงทุนสาย Tech ก็มองเห็นโอกาสการเติบโต จึงได้มาลงทุนมหาศาลกับจาง อี้หมิงจนเขานำเม็ดเงินหลายพันบาทมาสร้างแอปวิดีโอสั้น(ให้บริการเฉพาะในจีน) ที่มีชื่อว่า Duoyin ในปี 2016
และเป็น Duoyin เองที่ทำให้ความสำเร็จของ Toutiao ดูเล็กไปเลย เพราะแค่ปีเดียวมีผู้ใช้งาน Duoyin แตะ 100 ล้านคนในจีนไปแล้ว
จังหวะนี้เอง จาง อี้หมิงคิดว่าถึงเวลาแล้วที่ความฝันของเขาในสเกลระดับโลกได้มาถึงแล้ว ในปี 2017 เขาจึงพัฒนาแอป TikTok ขึ้นมาแยกต่างหากจาก Duoyin ในจีนไปเลย และให้บริการใน “ตลาดโลก”
ตอบโจทย์คนรุ่นใหม่
จาง อี้หมิงรู้ดีว่ากลุ่มคนที่จะขับเคลื่อนโปรดักท์แบบนี้ให้เติบโตระดับโลกได้ดีที่สุดคือกลุ่มคนรุ่นใหม่ เขาจึงพัฒนาแอปให้ถูกจริตคาแรคเตอร์คนกลุ่มนี้ไม่ว่าจะฟีเจอร์ให้ร้องเพลงลิปซิงค์ ลูกเล่นเอฟเฟกต์และฟีลเตอร์ต่างๆ อัลกอริทึมที่เน้นโปรโมตวิดีโอแบบสั้นและเน้นเนื้อหาแบบเนื้อๆ ตรงประเด็นที่มีความเรียล (Authenticity) พร้อมกับเพิ่มฟังก์ชั่นการช็อปปิ้งออนไลน์ผนวกเข้ากับแอปแบบไม่มีสะดุด
ในมุมของแบรนด์บริษัท TikTok มีความครบวงจรตั้งแต่สร้างการรับรู้ การตลาด แบรนด์ดิ้ง และทำยอดขาย ดังที่เราเห็นจาก TikTok Shop, TikTok Ads, หรือ Affiliate Marketing จบครบในที่เดียว
ทุกอย่างต้องง่าย
โปรดักท์หนึ่งจะไปสเกลระดับโลกและผู้คนส่วนใหญ่ใช้กันได้ในชีวิตประจำวัน มันต้องมีความง่ายมากพอ เรื่องนี้สะท้อนการคิดของจาง อี้หมิงโดยตรงที่ว่า แอปต้องใช้งานง่ายพอ ตัดทิ้งโปรดักชั่นยากๆ มีฟีเจอร์ที่อำนวยความสะดวกต่อการอัดคลิป แม้คุณจะเป็นมือใหม่ แต่คุณก็สร้างวิดีโอไวรัลใน TikTok ได้!
เขายังเอาตัวเองไปเจอ “ปัญหาหน้างาน” โดยกำหนดเป็น KPI ให้ทีมงานพัฒนาต้องสมัครบัญชีเข้าไปเล่นและสวมบทบาทต่างๆ ทั้งเป็นผู้ใช้งานหรือเป็นครีเอเตอร์ ก่อนระบุประเด็นปัญหาเพื่อนำไปปรับปรุงพัฒนา
ทุกวันนี้ TikTok ประสบความสำเร็จจน Facebook ต้องปรับตัวเร่งด่วน (และทำตัวให้เหมือน TikTok ในบางมุม) จากชายหนุ่มพื้นเพธรรมดา มาวันนี้ จาง อี้หมิงคือคนรวยที่สุดอันดับ 2 ในจีนด้วยความมั่งคั่งเกือบ 2 ล้านล้านบาท เขาเป็นอีกหนึ่งบทเรียนที่ Talents แบบเราควรศึกษาไม่น้อย
อ้างอิง
